Bộ đề ôn thi giữa Kì 2 năm học 2024-2025 môn Ngữ văn 9 sách Cánh Diều (Có đáp án)

 Bộ đề ôn thi giữa Kì 2 năm học 2024-2025 môn Ngữ văn 9 sách Cánh Diều (Có đáp án) - 
 De-Thi.com
 *Ý 2: Vì sao vấn đề đó lại đúng đắn? Ý nghĩa của vấn đề đó đối với mọi người như 1,0
 thế nào? (Lí lẽ, bằng chứng).
 *Ý 3: Đối thoại: giả định một số ý kiến trái chiều để khẳng định ý kiến của bản 0,5
 thân (Liên hệ, mở rộng, khẳng định vấn đề)
 *Ý 4: Những bài học nhận thức và hành động cần hướng tới 1,0
 + Khi rút ra bài học, liên hệ bản thân: điều bản thân cần phát huy, trách nhiệm của 
 mỗi người, sứ mệnh của mỗi cá nhân,....
 Kết bài:
 0,25
 Khẳng định lại vấn đề, cần phát huy
 Đối với vấn đề mang tính tiêu cực ( Vấn đề 3)
 Mở bài:
 - Nêu vấn đề cần nghị luận
 0,25
 - Khẳng định đó là vấn đề cần thay đổi vì nó để lại những nguy cơ/ tác hại/ hệ quả 
 xấu cho con người và xã hội.
 Thân bài: 3,0
 Lập luận làm sáng rõ ý kiến và thuyết phục người đọc
 *Ý 1: Vấn đề đó đang diễn ra như thế nào (chính là nêu thực trạng)? (Lí lẽ, bằng 0,5
 chứng) 1,0
 *Ý 2: Vấn đề đó có nguyên nhân, tác hại/hậu quả như thế nào (Lí lẽ, bằng 
 chứng). 0,5
 *Ý 3: Đối thoại giả định một số ý kiến trái chiều để khẳng định ý kiến của bản thân 
 (Liên hệ, mở rộng, khẳng định vấn đề)
 *Ý 4: Những bài học nhận thức và giải pháp hành động cần hướng tới 1,0
 + Khi rút ra bài học, liên hệ bản thân: điều bản thân cần thay đổi, trách nhiệm của 
 mỗi người, sứ mệnh của mỗi cá nhân,....
 + Khi đề xuất giải pháp: thường dùng các cụm từ như: giải pháp, con đường, hành 
 động, cần làm gì, đề xuất biện pháp khắc phục.....;
 Kết bài:
 0,25
 Khẳng định lại vấn đề, cần khắc phục
 d. Chính tả, ngữ pháp, dùng từ, đặt câu.
 - Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt. 0,25
 - Dùng từ chính xác; diễn đạt trong sáng, dễ hiểu
 e. Sáng tạo: Bố cục mạch lạc, diễn đạt lưu loát, có hình ảnh, cảm xúc , dùng phương 
 0,25
 tiện liên kết câu ...
 De-Thi.com Bộ đề ôn thi giữa Kì 2 năm học 2024-2025 môn Ngữ văn 9 sách Cánh Diều (Có đáp án) - 
 De-Thi.com
 ĐỀ SỐ 9
 ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ 2
 MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 9
 Thời gian làm bài: 90 phút
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4.0 điểm) 
Cho ngữ liệu sau đọc và trả lời câu hỏi:
 GẶT BUỔI CHIỀU 
 (Anh Thơ)
 Mặt trời lặn, mây còn tươi ráng đỏ,
 Cò từng đàn bay trắng cánh đồng xa.
 Tiếng diều sáo véo von cùng tiếng gió,
 Hòa nhịp nhàng giọng ả hát dâu ca.
 Trong đồng lúa tươi vàng bông rủ chín,
 Những trai tơ từng bọn gặt vui cười.
 Cùng trong lúc ông già che nón kín,
 Ngồi đầu bờ hút thuốc thổi từng hơi.
 Trên đê trắng, chỏm đầu phơ phất gió,
 Lũ cu con mê mải chạy theo diều.
 Bỏ mặc cả trâu bò nằm vệ cỏ,
 Mắt mơ màng trong gợn gió hiu hiu.
 (Tuyển tập Anh Thơ, NXB Văn học, 1987)
 Anh Thơ (1918 – 2005), tên thật là Vương Kiều Ân, các bút danh khác: Hồng Anh, Tuyết Anh, Hồng Minh; 
là một nhà thơ nữ Việt Nam. Anh Thơ sáng tác từ sớm, năm 17 tuổi với tập Bức tranh quê bà được nhận giải khuyến 
khích của Tự lực văn đoàn. Sau đó bà tham gia viết bài cho báo Đông Tây và một vài báo khác.
Câu 1 (0.5 điểm): Xác định đề tài, thể thơ của bài thơ trên. 
Câu 2 (0.5 điểm): Ở khổ 1, bức tranh đồng quê hiện lên với vẻ đẹp nào?
Câu 3 (1.0 điểm): Tác giả dùng hình thức nghệ thuật nào để vừa miêu tả cảnh sắc, vừa diễn tả cảm xúc của 
lòng mình? 
Câu 4 (1.0 điểm): Vẻ đẹp của cánh đồng lúa và con người thôn quê được gợi tả như thế nào ở hai câu thơ 
sau. Phân tích đôi nét về hình thức thể hiện nội dung ấy. 
 Trong đồng lúa tươi vàng bông rủ chín 
 Những trai tơ từng bọn gặt vui cười. 
Câu 5 (1.0 điểm): Con người nơi thôn quê xuất hiện trong trạng thái, cảm xúc như thế nào? 
Đối tượng nào hiện lên đậm nét nhất? 
II. PHẦN VIẾT (6.0 điểm) 
Câu 1 (2.0 điểm): Hãy diễn tả cảm xúc của em sau khi đọc bài thơ Gặt buổi chiều của Anh Thơ bằng một 
đoạn văn (khoảng 10 - 12 dòng). 
Câu 2 (4.0 điểm): Nêu suy nghĩ của em về lợi ích và tác hại của mạng xã hội.
 De-Thi.com Bộ đề ôn thi giữa Kì 2 năm học 2024-2025 môn Ngữ văn 9 sách Cánh Diều (Có đáp án) - 
 De-Thi.com
 HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4.0 điểm) 
Câu 1. 
Phương pháp: Dựa vào nội dung và đặc trưng thể loại.
Lời giải chi tiết: 
- Đề tài: Nông thôn (bài thơ là cảnh sắc, con người của đồng quê vào mùa gặt).
- Thể thơ: 8 chữ. 
Câu 2. 
Phương pháp: Đọc kĩ khổ 1 và chú ý các từ ngữ miêu tả bức tranh đồng quê.
Lời giải chi tiết: 
Bức tranh đồng quê trong ráng chiều sinh động, êm đềm, thân thuộc nên thơ: 
- Mây ráng đỏ làm nổi bật những cánh cò trắng. 
- Âm thanh diều sáo, tiếng hát của cô gái hái dâu. 
- Hai hình ảnh trung tâm: cô gái hái dâu và những đàn cò trắng. 
Câu 3. 
Phương pháp: 
 Đọc kĩ khổ 1 và chú ý hình thức nghệ thuật, các từ ngữ diễn tả cảm xúc, tâm trạng của tác giả.
Lời giải chi tiết:
- Đảo từ (Cò từng đàn), từ láy (véo von, nhịp nhàng), tính từ 
- Luật bằng trắc, cách ngắt nhịp của thơ 8 chữ tạo âm hưởng du dương, êm đềm cho bức tranh thơ. 
=> Vài nét chấm phá sắc màu, hình ảnh âm thanh gợi lên thần thái cảnh vật nơi thôn quê. Con người cảnh 
vật cùng hòa điệu gợi ra nhịp sống bình dị, quen thuộc, thanh bình. 
=> Mô tả trạng thái cảnh vật đồng thời gợi tả tâm trạng nhân vật trữ tình: hòa. 
Câu 4.
Phương pháp: 
 Xác định các từ ngữ miêu tả vẻ đẹp của cánh đồng lúa và con người thôn quê trong hai câu thơ. 
Lời giải chi tiết: 
- Cảnh cánh đồng lúa chín gợi lên từ màu sắc tươi vàng, dáng hình của bông rủ chín. 
=> Hai chữ đồng lúa gợi ra sự bát ngát, mênh mông; nghệ thuật đảo từ bông rủ chín mới thật là đặc sắc (rủ 
xuống vì chín, vì mầy nên trĩu nặng) gợi ra trước mắt người đọc bông lúa sắc vàng (tươi) cong cong, những 
hạt mầy vào độ thu hoạch, khiến ta muỗn năng trên tay bông lúa ấy để ngắm nhìn để vui cùng niềm vui của 
người nông dân trong mùa gặt. Và cả 2 chữ tươi vàng nữa ... đã điểm tô, họa nên khung cảnh tươi đẹp, trù 
phú vô cùng. 
- Trong cánh đồng ấy, trên nền bức họa vàng tươi ấy là những chàng trai trẻ vừa gặt lúa vừa cười đùa, tươi 
vui rạng ngời. Nét rạng rở ngời lên từ sắc màu của lúa, từ cảm xúc của lòng người (người gặt lúa, người 
ngắm nhìn). 
=> Cách gọi những chàng trai trẻ của thi sĩ mới thật thôn quê, mới đầy trìu mến yêu thương: Những trai tơ 
từng bọn gặt vui cười. “Những trai tơ” gợi trẻ trung trên gương mặt những chàng trai mới lớn và “từng bọn 
gặt” gợi ra cảnh nhiều tốp nhỏ vừa gặt vừa cười đùa: tay gặt, miệng cười, ánh mắt rạng rỡ, tâm trạng thoải 
mái ... Nhịp thơ 3/5 của thể thơ 8 chữ cũng rất phù hợp để gợi tả cảnh tượng tươi đẹp kia.
 De-Thi.com Bộ đề ôn thi giữa Kì 2 năm học 2024-2025 môn Ngữ văn 9 sách Cánh Diều (Có đáp án) - 
 De-Thi.com
- Hai dòng thơ là một câu với trạng ngữ là một cụm chủ vị phác họa một bức tranh hoàn hảo với bức phông 
nền sắc màu vàng tươi, hình nền bông lúa chín cong trĩu nặng để làm nổi bật lên hình ảnh trung tâm là con 
người lao động tươi trẻ căng tràn nhựa sống ... từ ngữ giàu hình ảnh, đầy cảm xúc tạo nên bức tranh bằng 
ngôn từ sống động (trong thơ có họa).
Câu 5.
Phương pháp: Đọc kĩ bài thơ, xác định các từ ngữ miêu tả con người nơi thôn quê trong bài thơ.
Lời giải chi tiết: 
- Con người nơi thôn quê xuất hiện với nhiều hoạt động khác nhau: 
+ Hoà nhịp nhàng giọng ả hái dâu ca. 
+ Những trai tơ từng bọn gặt vui cười. 
+ Ông già che nón kín/Ngồi đầu bờ hút thuốc thổi từng hơi. 
+ Lũ cu con mê mải chạy theo cánh diều ... Mắt mơ màng trong gợn gió hiu hiu. 
=> Tất thảy người trẻ tuổi đều trong trạng thái hoạt động rất vui vẻ, thoải mái vừa làm vừa hát, vừa làm 
vừa đùa vui; người già trong trạng thái tư thả, ngắm nhìn cuộc sống và cháu con của mình. 
- Đối tượng được tác giả mô tả nhiều nhất là lũ cu con (đám bé trai): Chỏm tóc phơ phất gió trên triển đê; 
mê mải chạy theo diều; ánh mắt mơ màng.
II. PHẦN VIẾT (6.0 điểm) 
Câu 1.
Phương pháp: 
- Đọc kĩ bài thơ. 
- Dựa vào đặc trưng thể loại và nội dung bài thơ để phân tích.
Lời giải chi tiết: 
 Bài thơ Buổi gặt chiều của Anh Thơ mở ra một bức tranh thiên nhiên và sinh hoạt lao động ở làng 
quê Việt Nam vào buổi chiều mùa hè. Ngay từ những câu đầu, nhà thơ đã vẽ nên khung cảnh thơ mộng với 
hình ảnh mặt trời lặn, đàn cò bay, tiếng diều sáo và giọng hát ả hái dâu. Cảnh vật và âm thanh hòa quyện 
tạo nên không gian bình yên, đầy sức sống. Không chỉ thiên nhiên, khung cảnh lao động cũng được khắc 
họa sinh động với hình ảnh cánh đồng lúa chín, những chàng trai vui vẻ gặt lúa và ông lão thư thái hút 
thuốc. Dù công việc vất vả, nhưng con người vẫn giữ được niềm vui, thể hiện tinh thần lạc quan. Bức tranh 
quê hương còn được tô điểm bởi hình ảnh lũ trẻ chạy theo diều, vô tư, hồn nhiên, đối lập với sự chăm chỉ 
của người lớn. Qua những hình ảnh ấy, bài thơ thể hiện tình yêu quê hương tha thiết, đồng thời khẳng định 
vẻ đẹp giản dị mà tràn đầy sức sống của làng quê Việt Nam.
Câu 2.
Phương pháp: 
1. Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận: những tác động tích cực và tiêu cực của mạng xã hội đến học sinh. 
2. Thân bài: 
a. Giải thích: 
Mạng xã hội là nền tảng trực tuyến giúp mọi người chia sẻ, cập nhật tin tức, dễ dàng kết nối với nhau. 
b. Thực trạng sử dụng mạng xã hội trong giới trẻ ngày nay. 
- Mạng xã hội được mọi người sử dụng rộng rãi, phổ biến, đặt biệt là giới trẻ. 
- Thời gian sử dụng mạng xã hội ngày càng tăng. 
 De-Thi.com Bộ đề ôn thi giữa Kì 2 năm học 2024-2025 môn Ngữ văn 9 sách Cánh Diều (Có đáp án) - 
 De-Thi.com
c. Mặt lợi và mặt hại của việc sử dụng mạng xã hội.
- Lợi ích của mạng xã hội: 
+ Trên mạng xã hội, người trẻ được tự do bày tỏ quan điểm của mình về các vấn đề đời sống, xã hội.
+ Mạng xã hội có tính giải trí cao với nhiều lĩnh vực giải trí khác nhau được cập nhật liên tục. 
+ Mạng xã hội có nhiều thông tin hữu ích, lí thú. 
- Mặt hại của mạng xã hội: 
+ Dành quá nhiều thời gian cho mạng xã hội, ảnh hưởng đến sức khỏe, học tập, công việc. 
+ Thiếu sự kết nối với mọi người xung quanh trong cuộc sống đời thực. 
+ Bên cạnh những thông tin hữu ích, mạng xã hội còn có những thông tin không lành mạnh, 
tiêu cực. 
d. Cách sử dụng mạng xã hội hữu ích. 
- Sử dụng mạng xã hội như là một công cụ hữu ích. 
- Hạn chế khoảng thời gian sử dụng mạng xã hội. 
- Biết chắt lọc thông tin khi sử dụng mạng xã hội. 
e. Liên hệ bản thân. 
- Cần ý thức được mặt lợi, mặt hại của mạng xã hội để không mất thời gian vào những vấn đề 
vô bổ trên mạng xã hội. 
- Tập trung vào cuộc sống đời thực. 
3. Kết bài: Khẳng định lại vấn đề nghị luận. 
Lời giải chi tiết: 
 Hiện nay, mạng xã hội ngày càng phát triển, hàng loạt các trang mạng với hàng trăm triệu người 
dùng như Facebook, wechat, weibo, Instagram,... đã cho thấy sự thu hút cực kì mạnh của loại công cụ này. 
Đặc biệt, với giới trẻ, những thế hệ nắm bắt tốt xu hướng, tinh nhạy trước những đổi mới của internet thì 
việc ham mê và sử dụng mạng xã hội là một điều tất yếu. Đa số các bạn trẻ hiện nay, hầu hết đều có cho 
mình một tài khoản Facebook, weibo, zalo,... chúng ta có thể được tự do bày tỏ những cảm xúc, suy nghĩ 
của mình, được thể hiện bản thân mình. 
 Mạng xã hội giúp chúng ta cập nhật được những tin tức hàng ngày, lưu giữ những kỉ niệm đẹp mà 
được ghi lại bằng những bức ảnh hay video thú vị. Nó cũng là nơi giao lưu kết bạn, trò chuyện học hỏi vô 
cùng hiệu quả, kết nối những con người chưa từng quen biết nhưng vì cùng chung sở thích, cùng nhau một
đam mê nào đó mà rút khoảng cách, mang con người lại gần nhau hơn. Facebook được nhiều bạn trẻ sử 
dụng để tìm kiếm thông tin học tập với những bài chia sẻ hay, bổ ích, những trích dẫn, kinh nghiệm học 
tập vô cùng lý thú. Nhiều bạn còn tận dụng tài khoản của mình để tập tành kinh doanh, vừa mang lại nguồn 
thu nhập khá khá vừa học hỏi được nhiều kinh nghiệm kinh doanh qua mạng. Mạng xã hội với tốc độ truyền 
tin nhanh chóng, giúp ta nắm bắt được những thông tin nóng đang diễn ra mỗi ngày, giúp ta biết nhiều hơn 
những hoàn cảnh khó khăn cần giúp đỡ để chia sẻ và đồng cảm với họ thông qua các hoạt động từ thiện 
qua mạng. 
 Tuy nhiên, bên cạnh đó, ta cũng không thể phủ nhận rằng giới trẻ hiện nay đang nghiện mạng xã hội 
trầm trọng. Mạng xã hội trở thành một chất gây nghiện lớn mà người tiêu thụ nó lớn nhất phải kể đến nó là 
những học sinh, sinh viên đang ngồi trên ghế nhà trường. Nhiều người xem đó là nguồn sống, dành quá 
nhiều thời gian vào các trang mạng chỉ để lướt dạo như một thói quen. Đến giảng đường không học bài, 
 De-Thi.com Bộ đề ôn thi giữa Kì 2 năm học 2024-2025 môn Ngữ văn 9 sách Cánh Diều (Có đáp án) - 
 De-Thi.com
hoặc ngủ hoặc chơi facebook, hoặc chụp ảnh đăng. Đi ăn, đi làm, ngủ, nghỉ thậm chí là đi vệ sinh cũng 
mang theo chiếc điện thoại của mình mà không biết chán. Mạng xã hội đang từng ngày ăn sâu và làm xói 
mòn đi sức khoẻ, tiền bạc, tình cảm của con người mà ta vô tình không để ý tới. Nhiều người trẻ còn coi 
đó là nơi để trút những bực tức, giận hờn, ghen tuông, xỉa xói, chửi rủa nhau thậm tệ. Đáng nói hơn, một 
số còn lan truyền những thông tin không lành mạnh, những tin rác chưa được kiểm chứng gây bức xúc 
trong dư luận, đồng thời hạ uy tín và danh dự của người khác. Vì thế mà nhiều khi chỉ một vài lời nói thiếu 
thiện ý, hoặc gây hiểu nhầm nhau trên mạng xã hội mà gây nên những hậu quả nghiêm trọng như đánh 
nhau. Nhiều học sinh chỉ lao vào thế giới ảo mà trở nên trầm cảm, tự ti, không tham gia giao tiếp với mọi 
người, mất dần khả năng hợp tác, hoà nhập với đời sống thực tại. 
 Vậy nguyên nhân nào thu hút các bạn trẻ sử dụng nhiều các trang mạng xã hội như vậy? Đó là do 
sự mới lạ, hấp dẫn của Facebook, Zalo,... Người trẻ được tự do bày tỏ quan điểm, cách đánh giá, nhìn nhận 
của mình về một vấn đề nào đó được chia sẻ; được đăng những hình ảnh xinh đẹp của bản thân với hàng 
ngàn lượt like cùng những bình luận chém gió mang tính giải trí cao. Là những hội nhóm thần tượng được 
lập, những trang fanpage thu hút hàng triệu lượt like với những câu chuyện hấp dẫn, những bình luận bá 
đạo, những video đánh thẳng vào tâm lý hài hước, tò mò của giới trẻ khiến các bạn hào hứng và thấy thoải 
mái khi dùng chúng. Không phải ngẫu nhiên mà các trang mạng được nhiều người quan tâm, bởi bên trong 
nó chứa đựng những sự lý thú, bổ ích riêng mà cái khác không có. Bởi vậy, việc dùng mạng xã hội phần 
nào cũng cho thấy được giới trả khá nhanh nhẹn trong việc nắm bắt các trào lưu, xu hướng của thế giới. 
 Trong cuộc sống ngày nay, công nghệ ngày càng phát triển, các bạn trẻ nên nhìn nhận đúng về vai 
trò của nó trong cuộc sống mỗi người. Tức là phải hiểu rằng nó là công cụ phục vụ cho cuộc sống chúng 
ta, đừng biến nó thành kẻ điều khiển vô hình và để nó chi phối đời sống của mình. Thay vì lên các trang 
mạng quá nhiều, các bạn hãy dành thời gian cho gia đình, gặp gỡ bạn bè, đọc sách giao lưu hay làm nhiều 
việc khác. Hãy dành những lúc rảnh rỗi cho các hoạt động xã hội, từ thiện hay tình nguyện hơn là việc nằm 
nhà đắm mình vào một thế giới ảo không có thực. 
 Đừng để mạng xã hội biến mình thành một nạn nhân, hãy nhiệt huyết với công việc, cống hiến sức 
trẻ và thành xuân của mình cho hoạt động cộng đồng, đừng phung phí thời gian cho lướt web, cho việc like 
hay bình luận dạo mỗi ngày. Đó là những điều vô bổ đang dần giết mòn cuộc sống chúng ta. Cần phân bố 
thời gian cho công việc, cuộc sống và mạng xã hội hợp lý, đừng để phụ thuộc vào mạng xã hội, biết chắt 
lọc những thông tin hữu ích trong thế giới ảo phục vụ cho cuộc sống của mình. 
 Mỗi chúng ta, hãy tự nhìn nhận lại mình, xem thời gian qua mình đã làm được những gì, đã sử 
dụng mạng xã hội như thế nào? Có quá phung phí nhiều thời gian cho chúng hay không? Hãy đặt chiếc 
điện thoại xuống, bước ra thế giới thực tại với vô vàn điều lý thú, hấp dẫn đang chờ đón bạn.
 De-Thi.com Bộ đề ôn thi giữa Kì 2 năm học 2024-2025 môn Ngữ văn 9 sách Cánh Diều (Có đáp án) - 
 De-Thi.com
 ĐỀ SỐ 10
 ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ 2
 MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 9
 Thời gian làm bài: 90 phút
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4.0 điểm) 
 Cho ngữ liệu sau đọc và trả lời câu hỏi:
 Cánh cò cõng nắng cõng mưa
 Mẹ tôi gánh cả bốn mùa gió sương.
 Con đường buổi sớm tinh sương
 Hanh hao bóng mẹ pha sướng mái đầu.
 Mẹ tôi năm tháng dãi dầu
 Cô đơn dáng mẹ hao gầy đường mưa
 Con đường – những buổi ban trưa
 Chói chang màu nắng, màu mưa nhọc nhằn.
 Liêu xiêu – dáng mẹ âm thầm
 Đội mưa, đội nắng ân cần bên con
 (Trích Mẹ tôi – Phạm Thị Lan Hương – thohay.vn) 
Câu 1 (0.5 điểm): Bài thơ được viết theo thể thơ nào? 
Câu 2 (0.5 điểm): Chỉ ra các từ láy được sử dụng trong đoạn thơ trên. 
Câu 3 (1.0 điểm): Hình ảnh “cánh cò” trong câu thơ đầu gợi lên điều gì về người mẹ? 
Câu 4 (1.0 điểm): Tác giả đã sử dụng những biện pháp tu từ nào trong đoạn thơ? Nêu tác dụng của một 
biện pháp tu từ mà em tìm được. 
Câu 5 (1.0 điểm): Giải thích từ “Liêu xiêu” trong câu “Liêu xiêu – dáng mẹ âm thầm” và cho biết câu thơ 
gợi cho em những suy nghĩ gì về sự vất vả của người mẹ trong cuộc sống? 
II. PHẦN VIẾT (6.0 điểm) 
Câu 1 (2.0 điểm): Viết một đoạn văn nêu cảm nhận của em về hình ảnh người mẹ trong đoạn văn trên. 
Câu 2 (4.0 điểm): Hãy viết một bài văn (khoảng 500 chữ), trình bày suy nghĩ của em về vai trò của người 
mẹ trong cuộc sống.
 De-Thi.com Bộ đề ôn thi giữa Kì 2 năm học 2024-2025 môn Ngữ văn 9 sách Cánh Diều (Có đáp án) - 
 De-Thi.com
 HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4.0 điểm) 
Câu 1.
Phương pháp: 
- Dựa vào đặc trưng thể loại 
- Chú ý số chữ, số câu, gieo vần, ngắt nhịp 
Lời giải chi tiết: Thể thơ: lục bát. 
Câu 2.
Phương pháp: Vận dụng kiến thức đã học về từ láy 
Lời giải chi tiết: 
Từ láy: hanh hao, dãi dầu, chói chang, liêu xiêu, nhọc nhằn, âm thầm, ân cần.
Câu 3. 
Hình ảnh “cánh cò” trong câu thơ đầu gợi lên điều gì về người mẹ? 
Phương pháp: 
Chú ý hình ảnh cánh cò xuất hiện trong câu thơ đầu và liên tưởng tới hình ảnh người mẹ 
Lời giải chi tiết: 
- Hình ảnh “cánh cò” trong văn học thường gắn liền với hình ảnh người mẹ, người phụ nữ tần tảo, chịu 
thương chịu khó. 
- Hình ảnh “cánh cò cõng nắng cõng mưa” tượng trưng cho sự nhọc nhằn, gian lao của mẹ khi gánh vác 
cuộc sống, chăm lo cho con cái.
Câu 4.
Phương pháp: Vận dụng kiến thức đã học về các biện pháp tu từ. 
Lời giải chi tiết: 
Một số biện pháp tu từ được sử dụng: 
- Ẩn dụ: “Cánh cò” (ẩn dụ cho người mẹ tần tảo, vất vả). 
- Nhân hóa: “Cánh cò cõng nắng cõng mưa” (làm cho hình ảnh cánh cò trở nên có hồn, gợi sự vất vả). 
- Điệp ngữ: “Đội mưa, đội nắng” (nhấn mạnh sự tảo tần của mẹ). 
- Tác dụng của biện pháp ẩn dụ “cánh cò”: Gợi lên hình ảnh người mẹ hy sinh, chịu thương chịu khó, gợi 
tình cảm trân trọng, biết ơn của con cái đối với mẹ.
Câu 5.
Phương pháp: Giải nghĩa từ “liêu xiêu” và phân tích hình ảnh “âm thầm” để cảm nhận ý nghĩa về sự tảo 
tần của mẹ. 
Lời giải chi tiết: 
- “Liêu xiêu” có nghĩa là nghiêng ngả, yếu ớt, không vững vàng, thường dùng để miêu tả những vật mỏng 
manh trước gió hoặc dáng vẻ của người gầy gò, mệt mỏi. 
- Trong câu thơ, từ s“liêu xiêu” gợi lên hình ảnh dáng mẹ gầy gò, yếu ớt, hao gầy vì năm tháng vất vả. 
- “Âm thầm” thể hiện sự hy sinh lặng lẽ, không lời kêu ca, chỉ lặng lẽ yêu thương và chăm sóc con.
=> Câu thơ khiến người đọc xúc động, cảm nhận được công lao trời biển của mẹ và thôi thúc lòng biết ơn, 
hiếu thảo với mẹ.
II. PHẦN VIẾT (6.0 điểm) 
 De-Thi.com Bộ đề ôn thi giữa Kì 2 năm học 2024-2025 môn Ngữ văn 9 sách Cánh Diều (Có đáp án) - 
 De-Thi.com
Câu 1.
Phương pháp: Đọc kĩ đoạn thơ, chú ý các chi tiết, hình ảnh người mẹ.
Lời giải chi tiết: 
Bài tham khảo: 
 Hình ảnh người mẹ trong đoạn thơ trên hiện lên thật xúc động và đầy sự hy sinh. Người mẹ gánh 
vác cả cuộc đời vất vả, tần tảo nuôi con trong những tháng năm dãi dầu mưa nắng. Từ “liêu xiêu” gợi lên 
dáng mẹ gầy gò, mệt mỏi, hao gầy vì gánh nặng mưu sinh, nhưng vẫn âm thầm chịu đựng, không một lời 
than vãn. Những hình ảnh “đội mưa, đội nắng” và “gánh cả bốn mùa gió sương” càng khắc họa rõ nét sự 
tảo tần, nhọc nhằn mà mẹ phải trải qua để che chở, bao bọc con. Câu thơ không chỉ thể hiện sự vất vả của 
mẹ mà còn đánh thức trong lòng mỗi người con tình yêu thương, lòng biết ơn sâu sắc đối với công lao trời 
biển của mẹ. Hình ảnh ấy vừa giản dị, gần gũi, vừa cao cả thiêng liêng, nhắc nhở chúng ta phải trân trọng, 
yêu thương mẹ khi còn có thể. 
Câu 2. 
Phương pháp: Liên hệ thực tiễn về vai trò của người mẹ.
Lời giải chi tiết: 
Dàn ý:
1. Mở bài: 
- Giới thiệu khái quát về vai trò quan trọng của người mẹ trong cuộc sống.
- Khẳng định mẹ là người yêu thương, hy sinh thầm lặng và có ảnh hưởng sâu sắc đến mỗi 
con người. 
2. Thân bài:
a. Vai trò của người mẹ trong gia đình.
- Là người sinh thành, nuôi dưỡng con cái từ thuở ấu thơ đến khi trưởng thành. 
- Đảm đang, chăm sóc gia đình, vun vén hạnh phúc. 
- Là chỗ dựa tinh thần vững chắc, luôn quan tâm, động viên con vượt qua khó khăn. 
b. Vai trò của người mẹ đối với xã hội. 
- Góp phần xây dựng gia đình – tế bào của xã hội, tạo nền tảng phát triển cho thế hệ tương lai. 
- Nhiều người mẹ không chỉ giỏi việc nhà mà còn tham gia lao động, công tác, cống hiến cho xã hội. 
c. Sự hy sinh và tình yêu thương vô điều kiện của mẹ. 
- Luôn đặt con cái lên trên bản thân, chấp nhận vất vả, gian khổ để con có cuộc sống tốt đẹp. 
- Biểu hiện qua từng hành động nhỏ: những bữa cơm, sự quan tâm, lo lắng, dạy dỗ con nên người. 
d. Trách nhiệm của con cái đối với mẹ.
- Biết ơn, kính trọng, yêu thương mẹ. 
- Hiếu thảo, quan tâm và giúp đỡ mẹ trong cuộc sống hàng ngày. 
- Cố gắng học tập, rèn luyện để không phụ lòng mẹ. 
3. Kết bài:
- Khẳng định lại vai trò to lớn của người mẹ trong cuộc sống. 
- Bày tỏ tình cảm, lòng biết ơn và lời hứa của bản thân đối với mẹ. 
Bài tham khảo: 
 De-Thi.com Bộ đề ôn thi giữa Kì 2 năm học 2024-2025 môn Ngữ văn 9 sách Cánh Diều (Có đáp án) - 
 De-Thi.com
 Mẹ - hai tiếng thiêng liêng và cao quý nhất trong cuộc đời mỗi con người. Từ khi sinh ra đến khi 
trưởng thành, mẹ luôn là người yêu thương, che chở và hy sinh tất cả vì con. Vai trò của người mẹ trong 
cuộc sống không chỉ giới hạn trong gia đình mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến sự 
phát triển của mỗi con người và cả xã hội. 
 Trước hết, mẹ là người sinh thành và nuôi dưỡng chúng ta khôn lớn. Từ những ngày thơ bé, mẹ đã 
dành tất cả tình yêu thương để chăm sóc, nâng niu con từng bữa ăn, giấc ngủ. Khi con ốm đau, mẹ là người 
lo lắng nhất, thức trắng đêm để chăm con. Khi con gặp khó khăn, mẹ luôn ở bên cạnh, động viên, an ủi và 
tiếp thêm sức mạnh để con vững bước trên đường đời. Mẹ không chỉ là người nuôi con bằng vật chất mà 
còn bằng tình yêu vô bờ bến, bằng những bài học đạo đức, lẽ sống quý giá. 
 Bên cạnh đó, mẹ còn là một tấm gương sáng về đức hy sinh và lòng bao dung. Cuộc sống có bao 
nhiêu vất vả, cực nhọc, mẹ đều âm thầm chịu đựng mà không than vãn. Những giọt mồ hôi, những nếp 
nhăn trên khuôn mặt mẹ chính là minh chứng cho những năm tháng vất vả hy sinh vì con. Dù cuộc sống có 
khó khăn đến đâu, mẹ vẫn luôn đặt con lên hàng đầu, lo lắng cho con nhiều hơn bản thân mình. Mẹ cũng 
là người sẵn sàng tha thứ cho lỗi lầm của con, dù con có phạm sai lầm bao nhiêu lần đi nữa, vòng tay mẹ 
vẫn luôn rộng mở chào đón con trở về. 
 Không chỉ trong gia đình, vai trò của người mẹ còn có ý nghĩa quan trọng đối với xã hội. Những 
đứa con được nuôi dạy trong tình yêu thương của mẹ sẽ trở thành những con người tử tế, có trách nhiệm 
với bản thân và cộng đồng. Một gia đình hạnh phúc, ấm áp nhờ bàn tay chăm sóc của mẹ sẽ góp phần xây 
dựng một xã hội tốt đẹp hơn. Bởi vậy, mẹ không chỉ là người giữ lửa trong gia đình mà còn là người đặt 
nền móng cho sự phát triển của xã hội. 
 Dù cuộc sống ngày càng hiện đại, nhưng vai trò của người mẹ vẫn không hề thay đổi. Dù là một 
người mẹ nội trợ hay một người mẹ đi làm, mẹ vẫn luôn là chỗ dựa vững chắc, là nguồn động viên lớn nhất 
của con. Chính vì thế, chúng ta - những người con, cần biết yêu thương, kính trọng và đền đáp công ơn của 
mẹ bằng những hành động thiết thực như chăm chỉ học tập, sống tốt và luôn quan tâm đến mẹ. 
 Tóm lại, người mẹ có vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống của mỗi người. Không có gì có 
thể so sánh được với tình yêu thương và sự hy sinh của mẹ dành cho con. Vì vậy, hãy trân trọng từng 
phút giây khi còn có mẹ bên cạnh và luôn biết ơn, yêu thương mẹ bằng cả trái tim mình.
 De-Thi.com