Bộ đề ôn luyện Học sinh giỏi Địa lí 10 cấp Tỉnh (Kèm đáp án)

 Bộ đề ôn luyện Học sinh giỏi Địa lí 10 cấp Tỉnh (Kèm đáp án) - De-Thi.com
1. Trình bày hoạt dộng của gió Tây khô nóng ở Việt Nam. Vì sao gió Tây khô nóng hoạt động mạnh nhất 
ở vùng đồng bằng ven biển Bắc Trung Bộ?
2. Kể tên các loại cây công nghiệp lâu năm của Tây Nguyên. Vì sao Tây Nguyên là vùng trồng cây cà phê 
lớn nhất nước ta? 
 Hết 
 De-Thi.com Bộ đề ôn luyện Học sinh giỏi Địa lí 10 cấp Tỉnh (Kèm đáp án) - De-Thi.com
 HƯỚNG DẪN CHẤM
 Câu Nội dung Điểm
Câu 1 1 Trình bày sự phân chia nhiệt các mùa trong năm ở các nước theo dương lịch.
 (2,0 - Các nước theo dương lịch ở BCB lấy 4 ngày: Xuân phân (21-3), hạ chí (22-6), 0,5
điểm) thu phân (23-9), đông chí (22-12) là bốn ngày khởi đầu của bốn mùa.
 - Các nước theo dương lịch ở bán cầu Nam, bốn mùa diễn ra ngược với bán cầu 0,5
 Bắc: Lấy 4 ngày: Xuân phân (23-9), hạ chí (22-12), thu phân (21-3) và đông chí 
 (22-6) là bốn ngày khởi đầu
 (Nếu thí sinh trả lời đúng 2/4 ngày khởi đầu các mùa ở mỗi ý, cho 0,25đ)
 Phân tích ảnh hưởng của địa hình đến nhiệt dộ và lượng mưa.
 2 - Địa hình tác động đén nhiệt độ
 - Nhiệt dộ không khí thay đổi theo độ cao. Càng lên cao nhiệt độ càng giảm vì 0,25
 càng lên cao không khí càng loãng, bức xạ mặt đất cảng mạnh.
 + Nhiệt độ không khí càng loãng, bức xạ mặt đất càng mạnh. 0,25
 + Nhiệt độ không khí còn thay đổi theo độ dốc và hướng phơi của sườn núi. 
 - Địa hình tác động đến lượng mưa:
 + Địa hình ảnh hưởng nhiều tới sự phân bố mưa. Cùng một sườn núi đón gió, 0,25
 càng lên cao nhiệt độ càng giảm, càng mưa nhiều, tới một độ cao nào đó, độ ẩm 
 không khí đã giảm nhiều sẽ không còn mưa; vì thế ở những sườn núi cao và đỉnh 
 núi cao thường khô ráo.
 + Cùng một dãy núi thì sườn đón gió mưa nhiều, sườn khuất gió thường mưa ít, 0,25
 khô ráo.
Câu 2 Nêu ảnh hưởng của cơ cấu dân số theo giới 0,5
 Cơ cấu dân số theo giới ảnh hưởn đến phân bố sản xuất, tổ chức đời sống xã hội 
 và hoạch định chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của các quốc gia.
 Nguyên nhân chủ yếu nào dẫn đến cơ cấu dấn số theo giới biến động theo 0,5
 thời gian và khác nhau ở tùng nước, từng khu vực?
 Nguyên nhân chủ yếu là do trình độ phát triển kinh tế - xã hội, do tai nạn, do tuổi 
 thọ trung bình của nữ thường cao hơn nam và do chuyển cư
 (Thí sinh trả lời được 2 ý trở lên ở mỗi nội dung thì cho điểm tối đa, nếu chỉ trả 
 lời được 1 ý thì cho 0,25đ)
Câu 3 1 Ngành sản xuất nông nghiệp có những đặc điểm gì?
 - Đất trồng là tư liệu sản xuất chủ yếu và không thể thay thế; Đối tượng của ngành 0,25
 nông nghiệp là các cây trồng và vật nuôi.
 - Sản xuất nông nghiệp có tính mùa vụ; phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên 0,25
 - Trong nền kinh tế hiện đại, nông nghiệp trở thành sản xuất hàng hóa. 0,25
 Nguyên nhân nào gây ra tính mùa vụ trong sản xuất nông nghiệp?
 - Thời gian sinh trường và phát triển của cây trồng, vật nuôi tương đối dài, không 0,25
 giống nhau và thông qua hàng loát giai đoạn kế tiếp nhau với thời gian sản xuất 
 bao giờ cũng dài hơn thời gian lao động cần thiết để tạo ra sản phẩm cây trồng 
 hay vật nuôi. Sự không phù hợp nói trên là nguyên nhân gây ra tính mùa vụ trong 
 sản xuất nông nghiệp.
 De-Thi.com Bộ đề ôn luyện Học sinh giỏi Địa lí 10 cấp Tỉnh (Kèm đáp án) - De-Thi.com
 2 Tại sao ở phần lớn các nước đang phát triển, ngành chăn nuôi chiếm tỉ trọng 
 rất nhỏ trong cơ cấu giá trị sản xuất nông nghiệp?
 Cơ sở thức ăn chưa ổn định, nguồn lương thực chủ yếu dành cho con người, 0,25
 lương thực dư thừa cho chăn nuôi còn ít.
 - Cơ sở vật chất, kĩ thuật còn lạc hậu. 0,25
 - Dịch vụ thú ý, giống còn lạc hậu. 0,25
 - Công nghiệp chế biến chưa thật phát triển 0,25
 Câu 1 Vẽ biểu dồ thích hợp nhất thể hiện tổng số dân, dân số nông thôn, thành thị 
 IV và tỉ lệ gia tăng dân số nước ta giai đoạn 1990-2010.
( 3,0 - Biểu đồ kết hợp cột chồng và đường (Không xử lý số liệu)
điểm) - Yêu cầu vẽ chính xác, ghi đầy đủ thông tin trên biểu dồ, thiếu mỗi yếu tố trừ 
 0,25 điểm.
 - Tham khảo biểu đồ dưới đây:
 2,0
 2 Nhận xét và giải thích sự chuyển dịch cơ cấu dân số thành thị và nông thôn 0,5
 nước ta giai đoạn 1990-2010.
 - Bảng cơ cấu dân số thành thị và nông thôn của nước ta giai đoạn 1990-2010
 Năm 1990 1995 2000 2005 2010
 Tổng số 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0
 Nông thôn 80.5 79.5 75.9 72.9 70.3
 Thành thị 19.5 20.7 24.1 27.1 29.7
 - Nhận xét: Cơ cấu dân số thành thị và nông thông của nước ta giai đoạn 1990- 0.25
 2010 có sự chuyển dịch rõ nét. Tỉ trọng dân số nông thôn giảm (dẫn chứng), tỉ 
 trọng dân số thành thị tăng (dẫn chứng)
 - Giải thích: Do kết quả công cuộc đổi mới đã thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa 0.25
 và đô thị hóa của nước ta ngày càng phát triển.
 Trình bày hoạt động của gió Tây khô nóng (gió phơn) ở Việt Nam
 - Thời gian hoạt động: Nửa đầu mùa hạ: Hướng: Tây và tây nam. 0,25
 - Nguồn gốc: Từ cao áp Bắc Ấn Độ Dương. Khu vực ảnh hưởng: Đồng bằng ven 0,25
 biển Trung Bộ, phần Nma của khu vực Tây Bắc.
 De-Thi.com Bộ đề ôn luyện Học sinh giỏi Địa lí 10 cấp Tỉnh (Kèm đáp án) - De-Thi.com
 Vì sao gió Tây khô nóng hoạt động mạnh nhất ở vùng đồng bằng ven biển 0,5
 Bắc Trung Bộ
 Vùng đồng bằng ven biển Bắc Trung Bộ năm ở phía đông của dãy Trường Sơn 
 Bắc. Do dãy Trường Sơn Bắc chạy dài theo hướng Tây Bắc - Đông Nam nên gió 
 mùa Tây Nam nửa đầu mưa hạ bị chặn lại, gây mưa bên sườn đón gió (phía Tây 
 Trường Sơn Bắc), sườn khuất gió (phía đông Trường Sơn Bắc, đặc biệt là vùng 
 đồng bằng ven biển Bắc Trung Bộ) có gió khô và rất nóng 
 (Thí sinh trả lời được 2 ý trở lên cho 0,25đ, từ 3 ý trở lên thì cho điểm tối đa)
 Câu 1 Kể tên các loại cây công nghiệp lâu năm của Tây Nguyên 0,5
 V Cây cà phê, cao su, chè, hạt điều 
 (2,0 (Thí sinh kể tên đúng 3 cây công nghiệp lâu năm trở lên thì cho điểm tối đa, 2 cây 
điểm) công nghiệp lâu năm thì cho 0,25đ)
 Vì sao Tây Nguyên là vùng trồng cây cà phê lớn nhất nước ta. Tây Nguyên có 
 nhiều điều kiện thuận lợi để trồng cây Cà Phê
 - Điều kiện tự nhiên: Có diện tích đất ba dan màu mỡ lớn nhất cả nước; phân bố 0,25
 tập trung thành các cao nguyên xếp tầng, mặt bằng rộng. Khí hậu mang tính chất 
 cận xích đạo gió mùa, phân hóa theo mùa và theo độ cao Phù hợp với đặc điểm 
 sinh thái cây cà phê, thuận lợi hình thành các vùng trông tập trung quy mô lớn. 
 - Điều kiên kinh tế - xã hội: Thị trường tiêu thụ rộng lớn 0,25
 De-Thi.com Bộ đề ôn luyện Học sinh giỏi Địa lí 10 cấp Tỉnh (Kèm đáp án) - De-Thi.com
 ĐỀ SỐ 6
 SỞ GD – ĐT BẮC GIANG ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP CƠ SỞ
 MÔN THI: ĐỊA LÍ 10
 THỜI GIAN: 180 PHÚT
Câu 1: (3,5 điểm)
Quan sát bảng số liệu dưới đây:
 Bảng phân phối tổng lượng bức xạ Mặt trời ở các vĩ độ.
 Đơn vị: cal/cm2/ngày.
 Ngày tháng trong năm Vĩ độ
 00 100 200 500 700 900
 21 - 3 672 659 556 367 132 0
 22 - 6 577 649 728 707 624 634
 23 - 9 663 650 548 361 130 0
 22 - 12 616 519 286 66 0 0
 a. Cho biết bảng số liệu thuộc bán cầu nào? Vì sao?
 b. Nhận xét và giải thích sự phân phối tổng lượng bức xạ Mặt trời ở các vĩ độ.
Câu 2: (4,5 điểm)
 a. Sự gia tăng dân số quá nhanh đã và đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Bằng những kiến 
thức đã học hãy lập sơ đồ về hậu quả của gia tăng dân số?
 b. Giả sử tỉ lệ ra tăng dân số của Việt Nam là 1,3% và không thay đổi trong suốt thời gian từ 2005 
đến 2015. Hãy cho biết công thức tính và điền kết quả vào bảng sau:
 Năm 2005 2006 2007 2010 2015
 Dân số
 ? 84,1 ? ? ?
 (triệu người)
Câu 3: (4 điểm)
 Dựa vào bảng số liệu:
 Cơ cấu sử dụng năng lượng toàn thế giới thời kỳ 1860 - 2020.
 (Đơn vị: %)
 Năm
 1860 1880 1900 1920 1940 1960 1980 2000 2020
 Nguồn năng lượng
 Củi gỗ 80 53 38 25 14 11 8 5 2
 Than đá 18 44 58 68 57 37 22 20 16
 Dầu khí 2 3 4 7 26 44 58 54 44
 Nguyên tử - thuỷ điện - - - - 3 8 9 14 22
 Năng lượng mới - - - - - - 3 7 16
 a. Vẽ biểu đồ thích hợp thể hiện cơ cấu và sự thay đổi cơ cấu sử dụng năng lượng trên thế giới.
 De-Thi.com Bộ đề ôn luyện Học sinh giỏi Địa lí 10 cấp Tỉnh (Kèm đáp án) - De-Thi.com
 b. Nhận xét và giải thích sự thay đổi cơ cấu sử dụng năng lượng trên thế giới từ 1860 - 2020.
Câu 4: (1,5 điểm)
 Cho hình vẽ: Hiện tượng phơn
 m
 B
 4500
 3000
 1500
 A=21oC C
 - Tính nhiệt độ tại các điểm B, C
 - Cho biết sự khác biệt giữa sườn AB và BC
Câu 5:(1,5 điểm)
 Hãy tính toán và điền vào bảng sau :
 Chuyến Nơi đi Nơi đến Hành trình 
 bay Địa điểm Giờ , ngày Địa điểm Giờ ,ngày 
 23giờ 45phút 
 CX261 Hồng Kông Pa ris ? 13giờ 10 phút 
 28/02/2012
 7giờ30phút
 CX262 Paris ? Hồng Kông 11giờ 25 phút 
 01/03/2012
 10giờ 15phút
 CX830 Hồng Kông NewYork ? 15giờ 40phút 
 28/02/2012
 (Biết rằng múi giờ của Pa ris: 1, Hồng Kông: 8, NewYork: - 5)
Câu 6: (5 điểm)
 a. Tại sao hiện nay cũng như sau này không ngành nào có thể thay thế được sản xuất nông nghiệp?
 b. So sánh sự khác biệt trong đặc điểm của sản xuất công nghiệp và sản xuất nông nghiệp?
 -----------------------Hết-----------------
 Chú ý:
 - Giám thị coi thi không giải thích gì thêm.
 Họ tên thí sinh:......................................................................
 Số báo danh:.............................Phòng thi:............................
 De-Thi.com Bộ đề ôn luyện Học sinh giỏi Địa lí 10 cấp Tỉnh (Kèm đáp án) - De-Thi.com
 HƯỚNG DẪN CHẤM
Câu Thang 
 Nội dung
hỏi điểm
 a. Bảng số liệu thuộc bán cầu nào? Vì sao?
  Bảng số liệu thuộc: Bắc bán cầu
  Giải thích:
 + Ngày 22/6 có tổng bức xạ ở vĩ độ 20 0 cao nhất (Mặt trời lên thiên đỉnh ở 0.5điểm
 23027'B).
 + Tổng xạ ở vĩ tuyến 90 0 cao vào ngày 22/6. Các ngày khác trong năm bằng 0 1,0điểm
 cal/cm2/ngày.
 + Ngày 22/12 từ vĩ độ 700 đến 900 bằng 0. Từ 700 - 900 B Mặt trời không mọc
 b. Nhận xét và giải thích:
 - Tổng bức xạ Mặt trời có sự thay đổi theo vĩ độ và thời gian:
 1 + Tổng xạ dần từ xích đạo về cực (trừ ngày 22/6) Vì góc nhập xạ Mặt trời nhỏ 
 dần từ xích đạo về 2 cực.
 + Ngày 22/6 tổng xạ Mặt trời cao nhất ở vĩ độ 20 0B. Vĩ độ 50 0B, 700B; 900B 
 2.0điểm
 cao hơn xích đạo 00 vì vĩ độ 200B góc nhập xạ lớn. Các vĩ độ 500B, 700B, 900B bức xạ 
 Mỗi ý 
 lớn hơn xích đạo 00 do độ dài ngày lớn hơn xích đạo.
 đúng 0,5 
 + Ngày 22/12 tổng xạ Mặt trời thấp nhất ở các vĩ độ Bắc do góc nhập xạ nhỏ, 
 điểm
 ngày ngắn.
 + Ở xích đạo 00: Hai ngày 21/3 và 23/9 tổng xạ cao nhất do Mặt trời lên thiên 
 đỉnh giữa trưa. Ngày 22/6 và 22/12 tổng xạ thấp nhất do Mặt trời ở thấp nhất giữa trưa.
 - Thí sinh không xác định đúng bán cầu thì không cho điểm phần a.
 - Phần b nhận xét cho 0,25đ, giải thích cho 0,25đ cho mỗi nội dung trả lời.
 a. Sơ đồ sức ép của dân số tới kinh tế - xã hội và môi trường.
 Dân số
 2,5điểm
 - Thiếu 3 
 ý lớn mỗi 
 Kinh tế Xã hội Môi trường ý trừ 
 0,5đ
 2
 - Thiếu 
 Lao Tốc Tiêu Giáo Thu Ô Suy Phát mỗi ý 
 động độ dùng dục nhập nhiễ thoái triển nhỏ trừ 
 và phát và và y và m tài bền 0,25đ
 việc triển tích tế mức MT nguy vững
 làm kinh luy sống ên
 tế .
 b. Cách tính: 2 điểm
 * Gọi : 
 - D0 là tổng dân số năm liền trước
 De-Thi.com Bộ đề ôn luyện Học sinh giỏi Địa lí 10 cấp Tỉnh (Kèm đáp án) - De-Thi.com
 - D1 là tổng dân số năm liền sau - Công 
 - n là số năm tính từ năm đã biết đến năm cần tính thức tính 
 - Tg là tỉ lệ gia tăng tự nhiên 1 điểm.
 * Công thức
 - Dân số năm liền trước: D1 = D0 + D0*Tg= D0 * (1 +Tg)
 - Dân số năm liền sau : D0 = D1 : (1+Tg)
 n
 => Dn = D0 * (1 +Tg)
 Năm 2005 2006 2007 2010 2015
 Dân số 83,02 84,1 85,2 89,7 96,9
 (triệu người) - Bảng 
 kết quả 1 
 điểm.
 a. Vẽ biểu đồ: Chọn biểu đồ miền (các biểu đồ khác không hợp lý không cho điểm) 2 điểm
3
 b. Nhận xét và giải thích
 * Nhận xét: 1,25điểm
 - Cơ cấu năng lượng sử dụng của thế giới ngày càng phong phú. Mỗi ý 
 - Nguồn năng lượng từ củi, gỗ giảm nhanh chóng từ 80% còn 2%. đúng 
 - Nguồn năng lượng than đá từ 1860 tăng nhanh đến 1920 tăng 50%. Từ 1920 đến 2002 0,25đ
 giảm nhanh 52%. 
 - Dầu khí tăng đều từ 2% (1860) cao nhất 58% (1980) sau đó giảm không đáng kể 44% 
 (2020). 
 - Từ năm 1920 năng lượng nguyên tử - thuỷ điện. Từ năm 1960 năng ượng mới được 
 sử dụng và tăng liên tục đến năm 2002. 
 * Giải thích: 0,75điểm
 - Việc sử dụng nguồn năng lượng có sự thay đổi do sự phát triển của khoa học kỹ Mỗi ý 
 thuật khám phá ra nhiều nguồn năng lượng mới có tính năng tốt hơn và nhiều ưu đúng 
 điểm hơn. 0,25
 De-Thi.com Bộ đề ôn luyện Học sinh giỏi Địa lí 10 cấp Tỉnh (Kèm đáp án) - De-Thi.com
 - Giai đoạn đầu chủ yếu là củi gỗ, than đá về sau do sự thành công của công nghiệp 
 khai thác dầu khí, chế biến dầu khí giữ vai trò chủ yếu trong ngành năng lượng. 
 Nguyên tử, thuỷ điện, nguồn năng lượng mới đang dần phát triển gắn liền với công 
 nghiệp hiện đại. 
 - Nền kinh tế thế giới phát triển sử dụng ngày càng nhiều nguồn năng lượng hơn. 
 * Tính nhiệt độ
 - Sườn AB không khí ẩm lên cao 1000m nhiệt độ giảm 60c
 Từ A- B là 4500m nhiệt độ giảm (6 X 4500) : 1000 = 270c
 Nhiệt độ tại B là 210c - 270c = - 60c 0.5điểm
 - Sườn BC không khí khô cứ xuống 1000m nhiệt độ tăng 100c
 Từ B- C là 4500m nhiệt độ tăng (10 X 4500) : 1000 = 450c
4 Nhiệt độ tại C là - 60c + 450c = 390c
 * Giải thích nhiệt độ, lượng mưa ở hai sườn
 - AB là sườn đón gió, không khí ẩm bị Sđẩy lên cao, càng lên cao nhiệt độ càng giảm 
 và cứ 100m giảm 0,60c, đây là điều kiện để ngưng tụ hơi nước tạo thành mưa
 1điểm
 - Sườn BC : Khi không khí vượt dỉnh núi sang sườn BC hơi nước đã giảm, nhiệt độ 
 tăng theo tiêu chuẩn không khí khô khi xuống núi, cứ 100m tăng 10c nên sườn BC 
 khô và nóng
 Chuyến Nơi đi Nơi đến Hành 
 bay Địa điểm Giờ ,Ngàỳ Địa điểm Giờ, Ngày trình 
 04 giờ 55 
 23giờ 45phút 13giờ 10 
 CX261 Hồng Kông Pa ris phút 
 28/02/2012 phút 
 29/02/12 1,5điểm
5 12 giờ 05 Mỗi ý 
 Hồng 7giờ 30phút 11giờ 25 
 CX262 Paris phút đúng 0,5 
 Kông 01/03/2012 phút 
 29/02/12 điểm
 12 giờ 
 10giờ 15phút 15giờ 
 CX830 Hồng Kông NewYork 55phút 
 28/02/2012 40phút 
 28/02/12
 a. Hiện nay cũng như sau này không ngành nào có thể thay thế được sản xuất 
 nông nghiệp vì:
 - Nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong giai đoạn đầu phát triển của lịch sử nhân 
 loại.
 - Nông nghiệp cung cấp lương thực, thực phẩm cho con người.
 - Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến, công nghiệp sản xuất hàng tiêu 
 1 điểm
 dùng.
6 - Là mặt hàng xuất khẩu thu ngoại tệ, giải quyết việc làm.
 - Đảm bảo an ninh lương thực, góp phần ổn định chính trị và phát triển kinh tế của 
 mỗi quốc gia.
 => Hiện nay cũng như sau này, các ngành dù hiện đại đến đâu cũng không thể thay 
 thế được sản xuất nông nghiệp.
 b. So sánh sự khác biệt trong đặc điểm của sản xuất công nghiệp và sản xuất 
 nông nghiệp: 4 điểm
 Công nghiệp Nông nghiệp
 De-Thi.com Bộ đề ôn luyện Học sinh giỏi Địa lí 10 cấp Tỉnh (Kèm đáp án) - De-Thi.com
- Sản xuất theo 2 giai đoạn và 2 giai - Sản xuất theo trình tự nhất định. Bắt 
đoạn có thể tiến hành đồng thời. Có sự buộc tuân thủ theo quy luật sinh học và 
phối hợp tỉ mỉ giữa các phân ngành đẻ quy luật tự nhiên của sinh vật.
tạo r sản phẩm cuối cùng.
- Sản xuất mang tính tập trung cao độ - Sản xuất phân tán trong không gian
- Tư liệu sản xuất là máy móc,nguyên - Đất trồng là tư liệu sản xuất chính và 
liêu, thiết bị và công nghệ. không thể thay thế.
- Có thể sản xuất quanh năm - sản xuất mang tính mùa vụ
- Ít phụ thuộc và điều kiện tự nhiên - Phụ thuộc nhiều vào điều kiện tự nhiên
- Yêu cầu vốn, cơ sở hạ tầng và kĩ thuật - Vốn đầu tư ít,Công nghệ và trình độ 
lớn.Công nghệ và trình độ cao đơn giản hơn.
 De-Thi.com